Göz Kuruluğu Nedir? Göz Kuruluğundan Korunmak İçin Öneriler

Gözyaşının yeterli miktarda bulunmaması durumunda olumsuz belirtileri ortaya çıkabilir. Bu durum, gözlerin toz, rüzgâr gibi çevresel etkenlere ve mikroorganizmalara karşı korunmasını zorlaştırarak göz sağlığını olumsuz etkiler ve günlük hayatın sürdürülmesini zorlaştırabilmektedir. Zamanında tedavi edilmeyen göz kuruluğu nedeniyle görme kaybı, kornea yaralanması ve göz iltihabı gibi rahatsızlıklar yaşanabilir. Bu yazımda göz kuruluğu nedir, belirtileri, tedavi yöntemleri ve göz kuruluğundan korunmak için önerileri anlatacağım.

Göz Kuruluğu Nedir?

Göz kuruluğu, gözün dış yüzeyini koruyan ve nem dengesini sağlayan tabakanın eksikliği veya düzensizliği nedeniyle ortaya çıkan, gözyaşı üretiminin yetersiz olduğu bir göz hastalığıdır. Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilen bu hastalık, göz yüzeyinin yeterince nemlenememesi sonucunda yanma, batma ve kaşıntı gibi rahatsızlık verici belirtilerle kendini gösterebilmektedir.

Göz Kuruluğunun Nedenleri Nelerdir?

Gözyaşının azalmasının farklı nedenleri vardır. Otoimmün sistemden ya da hormonlardan kaynaklı problemler bu duruma yol açabilir. Ayrıca gözdeki alerjik hastalıklar ya da iltihaplanma nedeniyle de gözyaşları azalabilir. Mukus, lipid ve aköz tabakalardan oluşan gözün farklı tabakalarındaki sorunlar nedeniyle gözyaşının olması gerekenden daha az miktara ulaşması mümkündür. Mukus, gözyaşının en iç kısmında, aköz ortada, lipid tabakasa ise en dışta yer alır. Bu tabakaların yeterince gözü kapatamaması durumunda noktasal epitel defektleri de görülür.

Göz kuruluğunun hastadan hastaya değişen çeşitli nedenleri olabilir. Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:

• Hormonal değişikliklerden kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Örneğin menopoz dönemindeki kadınlarda göz kuruluğu yaşanma ihtimali yüksektir.
• Romatizmal hastalıklardan kaynaklı olarak yaşanabilir.
• Diyabet hastaları ya da farklı hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaçlar göz kuruluğuna yol açabilir.
• Katarakt ameliyatı neticesinde gözyaşında azalma olması muhtemeldir.
• Göz kırpma sayısının çeşitli hastalıklardan dolayı azalması sonucunda gözyaşı miktarında azalma ihtimali vardır.
• Bazı psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle hastanın göz kırpma sayısındaki azalmaya bağlı olarak kuruluk görülebilir.
• Görme açısında ve görme kalitesinde sorun olan hastaların gözlerinde kuruluk problemi yaşanabilir. Rahat görebilmek için kaşların kaldırılması, kafanın geriye doğru atılması neticesinde gözün hava teması artar. Bu da kuruluğa sebebiyet verir.
• Günlük hayattaki bazı durumlardan kaynaklı da bu problemin ortaya çıkması mümkündür. Örneğin sürekli klimalı ortamda çalışmak, rüzgâra maruz kalmak gibi nedenler mevcut olabilir. Ayrıca gözyaşı kuruluğu, güneşten ya da ortamdaki nemin yetersiz olmasından kaynaklanabilir.
• Sürekli bilgisayar kullanan, TV izleyen ve araba kullanan kişiler daha az göz kırptığı için göz kuruluğu problemi yaşayabilirler.
• Bazı vitamin eksikliklerinden kaynaklı kuruluk problemi yaşayanlar vardır. A vitamini ve omega-3 yağların yeterli seviyede tüketilmemesi ve göz kuruluğu arasında ilişki vardır.
• Göz çizdirme ameliyatı (no touch lazer veya İ-LASİK lazer ameliyatları vb.) sonrasında değişen oranlarda göz kuruluğu ortaya çıkabilmektedir.

Göz Kuruluğunun Belirtileri Nelerdir?

Göz kuruluğunun belirtileri arasında batma ve yanma yer alır. Ayrıca bulanık görme de bir diğer belirtidir. Hasta, kitap okurken ya da odaklanması gereken bir işi yaparken zorlanır. Kızarıklık ve ağrı oluşumu da yaşanması muhtemel durumlar arasındadır. Hastalarda ışığa karşı hassasiyet olabilir. Bu rahatsızlığı yaşayan hastalar kontakt lens takarken zorluk çekebilir.

Göz Kuruluğu Tanı Yöntemleri

Göz kuruluğunun teşhisinin alanında deneyimli bir göz doktoru tarafından yapılması gerekir. Teşhis sırasında çeşitli ölçümler yapılır. İlk olarak gözyaşı miktarı ölçülür. Bunun için Schirmer testi adı verilen bir test gerçekleştirilir. Alt göz kapağına yerleştirilen kâğıtlar aracılığıyla gözyaşı miktarı belirlenir. İkinci aşamada özel boya maddeleri kullanılarak gözyaşının kalitesi değerlendirilir. Son olarak osmolarite adı verilen yoğunluk ölçümü gerçekleştirilir.

Göz Kuruluğu Tedavi Yöntemleri

Tedavi için hastaya gözyaşı preparatları verilebilir. Ayrıca bazı ilaçlar verilerek hastanın gözyaşı kalitesi ve miktarı artırılmaya çalışılır. Gözyaşı kanallarında tıkaç kullanılması da gerekli durumlarda hekimlerin uyguladığı tedaviler arasındadır. Bu sayede gözyaşı göz tabakalarında daha uzun süre kalır.

Göz Kuruluğu Olanlar Nelere Dikkat Etmelidir?

Hastanın bazı yaşam alışkanlıklarını değiştirmesi sayesinde göz kuruluğunu engellemek mümkündür. Şu detaylara dikkat ettiğiniz takdirde mevcut kuruluktan kurtulabilir veya ilerleyen süreçte böyle bir sorunla karşılaşma ihtimalini azaltabilirsiniz:

• Göz kuruluğu olanlar ılık suyla ıslatılmış bezi göz kapaklarının üzerinde her gün bir dakika bekletebilir. Bu sayede kuruluk bir nebze engellenebilir fakat uygulamanın hekimin önerdiği biçimde yapılmasında fayda vardır.
• Kontakt lens yerine bir süre gözlük tercih etmek faydalı olabilir.
• Günde en az iki litre su tüketmek göz sağlığının korunması için önemlidir.
• Kirpikler her zaman temiz tutulmalıdır. Makyaj kalıntıları ya da kirlilik nedeniyle oluşan kalıntılar nedeniyle iltihaplanma ve buna bağlı olarak da göz kuruluğu olabilir. Bu nedenle kadınlar göz makyajını her gün temizlemelidir.
• Ekrana bakma süresini kısaltmak ve ekrana uzun süre bakmamak önemlidir. Bilgisayar başındayken saat başı mola vermek gerekir. Böylece gözü dinlendirerek kuruluğun önüne geçebilirsiniz.
• Ortam neminin yeterliliğine, uzun süre güneşte kalmamaya dikkat edilmelidir.
• Beslenme de göz kuruluğu olanların dikkat etmesi gereken bir detaydır. Omega 3 takviyesini ve çeşitli vitamin takviyelerini hekim tavsiyesiyle alabilirsiniz.
• Kuruluk problemi yaşamamak için her gün düzenli uyku uyumalısınız.
• Sürekli sigara dumanına maruz kalmamaya da dikkat etmelisiniz.

Göz Kuruluğuna Karşı Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

Göz kuruluğu problemi yaşamamak için bazı detaylara dikkat etmek önemlidir. Özellikle nem seviyesinin uygunluğu, çalışma ortamının düzenlenmesi ve gözlerin dinlendirilmesi gibi konularda gerekli özen gösterilmelidir.

Ortamdaki Nemin Yeterli Olması

Evlerde, ofislerde kısacası uzun süre vakit geçirilen kapalı alanlarda nemin insan sağlığına uygun seviyede olması gerekir. Kalorifer, klima gibi gereçler nedeniyle ortamdaki nem seviyesi azalır. Bu da göz kuruluğuna yol açar. Nem seviyesini korumak için soğuk buhar makinelerinden yararlanabilirsiniz. Ayrıca kaloriferlerin üzerine ıslak havlu koymakta nem dengesinin korunmasına yardımcı olur.

Çalışma Alanında Uygun Koşulların Sağlanması

Sık sık bilgisayar kullananlar için bilgisayar ve göz hizasının doğru ayarlanması önemlidir. Bilgisayar, göz seviyesinin biraz altında kalmalıdır. Bunun yanı sıra bilgisayar kullanırken gözleri normalden biraz daha fazla kırpabilirsiniz

Gözlerin Yeterince Dinlendirilmesi

Gözlerin gün içinde dinlendirilmesi için yeterli zaman ayırmalısınız. Gün içerisinde yarım saatte bir olacak şekilde gözlerinizi kapatarak dinlendirebilirsiniz. Uykusuzluk nedeniyle de gözlerde yorgunluk oluşabilir. Bu nedenle uykusuz kalmamaya da dikkat etmelisiniz.

Göz Kuruluğuna İyi Gelen Besinler Nelerdir?

Doğru beslenme, göz kuruluğunun önlenmesi açısından önemlidir. Sağlıklı bir beslenme programı oluşturduğunuz takdirde gözlerinizi hem kuruluğa karşı koruyabilir hem de gözlerinizi her anlamda sağlıklı tutabilirsiniz.

Deniz Ürünleri

Deniz ürünlerinde bulunan omega 3 benzeri yağlar, göz sağlığının korunmasına yardımcı olur. Bu yağlar yağlı göz tabakasının korunmasına destek olur. Öte yandan iltihaplanma gibi problemlerin önlenmesi açısından da faydalıdır. Sardalya, somon gibi balıklar diğerlerine göre daha yüksek fayda sağlar.

Yeşil Yapraklı Sebzeler

Yeşil yaprakların içerisinde C vitamini vardır. Ayrıca bu tür bitkiler folik asit de içerir. Antioksidan etkisi olan ve türlü faydalar sunan yeşil yapraklı sebzeler sayesinde göz sağlığınızı koruyabilirsiniz. Beslenme düzeninize yeşil yapraklı sebzeleri eklemeli ve düzenli tüketmeye dikkat etmelisiniz.

Baklagiller

Göz kuruluğunu engelleyen önemli besinler arasında baklagiller de yer alır. Baklagillerde yüksek protein vardır. Öte yandan önemli miktarda mineral ve vitamin de bu besinlerde yer alır. Bu nedenle düzenli olarak nohut ve fasulye gibi baklagilleri tüketmelisiniz.

Meyveler

Hemen hemen tüm meyveler göz sağlığını korur. Ancak C vitamini içeren meyvelerin bu noktada daha faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Portakal, mandalina ve limon gibi yiyecekleri düzenli tüketerek göz sağlığınızı koruma noktasında önemli bir katkı sunabilirsiniz.