Retina Yırtılması Nedir? Retina Yırtılmasının Belirtileri Nelerdir?

Gözümüzün en hassas parçalarından bir tanesi olan retinada sık oluşan hasarlardan bir tanesi retina yırtığıdır ve halk arasında retina yırtılması adıyla da bilinebilmektedir. Bu sebeple yazımın devamında ben de retina yırtılması olarak bahsedeceğim. Bu yazımda retina yırtılması nedir, retina yırtılması belirtileri, tedavi yöntemleri ve retina yırtılması ile karıştırılabilen durumları sizlere anlatacağım.

Retina Yırtılması Nedir?

Gözün görmeyi sağlayan sinir hücrelerini barındıran retina tabakası gözün arka kısmını tümünü bir ağ şeklinde örtmektedir. Retina tabakası hemen altındaki retina pigment epiteli tabakasına sıkı bir şekilde yapışıktır. Retina yırtılması, retina tabakasının sadece belli bir kısmının koparak altında bulunan retina pigment epitelinden ayrılması durumuna denir.

Retina Yırtılmasının Nedenleri Nelerdir?

Retina ile göz merceğinin arasında kalan alanı vitreus dediğimiz jelimsi bir yapı doldurur. Vitreus jeli retinanın ön yüzüne yapışıktır ve zamanla retinadan ayrılmaya başlar. Bu durum genellikle 50 yaşından sonra oluşmaktadır. Vitreus jeli ayrılma esnasında retinadan bir parçayı çekerse retinada yırtılmalar oluşur.

Retina yırtılmasının nedeni genelde yaşlanmaya bağlı vitreus jelinin biçim değiştirerek retinayı çekmesi olsa da göze ya da kafaya alınan travmalarda retina yırtığına neden olabilmektedir. Retina yırtılmaları açısından riskin daha yüksek olduğu bazı durumlar vardır.

Retina Yırtığı Riskinin Yüksek Olduğu Durumlar

• Yüksek miyop olmak: 3 numara üzerinde miyop olmak retina yırtılması oluşma riskini 10 kat arttırmaktadır. Miyopinin derecesi arttıkça yırtık oluşma riski de artmaktadır.
• Retinada incelme (dejenerasyon) alanları olması: Normal popülasyonun %8’inde retinada incelme alanları bulunur. Bu incelme alanlarında daha sonra yırtık gelişebilmektedir.
• Diğer gözde retina yırtığı olması. Bir gözünde retina yırtığı olan hastaların %8’inde diğer gözde de retina yırtığı gelişmektedir.
• Ailede retina yırtığı öyküsü olması: Aile bireylerinde daha önce retina yırtığı olması riski arttıran faktörlerdendir.
• Göze alınan şiddetli travmalar: Örneğin göze yumruk gelmesi, tenis topu vs gibi spor yaralanmaları veya gözün delinmesine neden olan kazalar retina yırtığı oluşma riskini arttırır.
• Katarakt ameliyatı olmak: Başarılı geçen bir katarakt ameliyatından sonra retina yırtığı oluşma riski çok az artmaktadır. Fakat problem yaşanan (arka kapsül yırtılması oluşan) katarakt ameliyatlarından sonra retina yırtığı oluşma riski 15 kat artmaktadır. Bu da katarakt ameliyatının deneyimli ellerde yapılmasının önemini göstermektedir.

Retina Yırtılması Belirtileri Nelerdir?

Retina yırtılması oluştuğunun en dikkat çeken belirtisi ışık çakması veya şimşek çakmasıdır. Işık çakması dışında sinek uçuşması, tül perde uçuşması, örümcek ağı gibi uçuşmalar görülebilir. Eğer retina yırtılması büyük bir retina damarının geçtiği bir bölgede oluşursa vitreus jeli içine kanama oluşur. Bu da hastada ani bir şekilde görme kaybı yaşanmasına neden olur.

Retina Yırtılması Tedavisi

Retina yırtığı en kısa sürede tedavi edilmesi gereken bir göz hastalığıdır. Retina yırtılması, argon lazer fotokoagulasyon uygulaması ile tedavi edilmektedir. Argon lazerin başarısı erken dönemde başvuran hastalarda çok yüksektir. Eğer retina yırtıkları tedavi edilmezse retinanın alttaki tabakadan tamamen ayrılması anlamına gelen retina dekolmanı tablosu oluşur. Retina dekolmanı oluştuktan sonra argon lazer fotokoagulasyon etki etmemektedir. Retina dekolmanı gelişen veya retina yırtılması ile birlikte yoğun kanama olan hastalara vitrektomi dediğimiz ameliyatın uygulanması gerekmektedir. Eğer retina dekolmanı da tedavi edilmezse hasta kalıcı olarak görmesini kaybeder.

Argon Lazer Uygulaması

Argon lazer tedavisi pek çok göz hastalığını tedavi etmede kullanılır ve retina yırtılmasında da sıkça kullanılmaktadır. Argon lazer fotokoagulasyon işlemi bir ameliyat değildir ve poliklinik ortamında yapılmaktadır. Hastanın hastaneye yatış yapması gerekmez. Küçük retina yırtıklarda işlem 2-5 dakika arasında sürmektedir ve yırtılmanın boyutuna göre işlem süresi uzayabilmektedir. 360 derece argon lazer uygulaması yapılması gerektiği zaman işlem tek seansta ya da iki ayrı seansta yapılabilmektedir. İşlem sonrasında hasta yarım saat kadar bulanık görebilmekte ve daha sonra görme yavaş yavaş açılmaktadır. Argon lazer sonrası hastanın gözünün kapatılması gerekmez. Ayrıca çoğu hastada damla tedavisi ihtiyacı da olmamaktadır. Hastalar ertesi gün normal yaşantılarına dönebilir. Argon lazer sonrası yırtığın tam olarak iyileşmesi yani lazerlerin tutması 15 gün alır. Özellikle bu dönemde göze travma, darbe alınmaması önemlidir. Ayrıca argon lazerler tutana kadar retina yırtığı genişleyebileceği için görme alanında karartı olması, kum yağması gibi çok fazla uçuşma olması ve yoğun ışık çakması olması durumunda yine göz doktoruna başvurulmalıdır.

Vitrektomi Ameliyatı

Yukarıda bahsettiğimiz gibi retina yırtığı tedavi edilmediğinde retina dekolmanı yani retina ayrılması gelişirse veya yoğun göz içi kanaması olan retina yırtıklarında vitrektomi ameliyatı yapmak gerekir. Vitrektomi gözün beyaz kısmında küçük delikler açarak göz içerisine girilip yapılan retina ameliyatlarının genel ismidir.

Retina Yırtılması Tedavisi Sonrası Görme Nasıl Olmaktadır?

Argon lazer tedavisi sonrası ilk dakikalarda görme çok bulanıklaşır. Bu bulanıklık 30 dakika içinde yavaş yavaş açılır. Göz bebeğini büyütmek için uygulanan damlalara bağlı yakını görme bozukluğu ise 6-12 saat içerisinde düzelir. Eğer hastada retina dekolmanı geliştiyse ve vitrektomi uygulandıysa görme seviyesi hastalığın süresine ve göze konulan tamponad maddeye göre değişiklik gösterir.

Retina Yırtılması ile Karıştırılan Durumlar Nelerdir?

Retina yırtılması ile halk arasında en çok karıştırılan durum retina ayrılması anlamına gelen retina dekolmanıdır. Aslında retina dekolmanı, retina yırtılmalarının daha ilerlemiş hali olarak düşünülebilir. Tek başına retina yırtıkları görme kaybına yol açmaz ve argon lazer gibi kısa bir işlem ile tedavi edilebilirken retina dekolmanı tam körlüğe yol açabilir ve cerrahi olarak müdahale edilmesi gerekir.

Retina yırtılması ile karıştırılan bir diğer durum ise maküla deliğidir (maküler hole). Maküla deliği ise sarı nokta olarak da adlandırılan gözün merkezi görme noktasında kendiliğinden veya travma sonucu oluşan bütünlük kaybıdır. Maküla deliği olan hastalara da vitrektomi ameliyatı uygulamak gerekir.

Retina Yırtılması Önlenebilir bir Göz Hastalığı Mıdır?

Retina yırtılmasını tamamen önlemek mümkün olmasa da göz sağlığımızı korumak hastalığa yakalanma riskini azaltmaktadır. Bunun için yukarıda belirttiğim risk grubunda olan hastaların en az yılda bir kez damlalı retina muayenesi yaptırması önerilir.

Göz sağlımızla ilgili yapılabilecekleri anlattığım “Göz Sağlığımızı Korumak için Öneriler” makalemi de okuyabilirsiniz.

Retina Yırtığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Retina yırtığı konusunda oldukça sık sorulan soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.

Retina Yırtığı Baş Ağrısı Yapar mı?

Retina yırtığı baş ağrısı yapmaz.

Retina Yırtığı Tedavisi Sonrasında Spor Yapılabilir Mi?

Retina yırtığı tedavisi sonrası göze travma oluşma riski olan boks, kick-boks, karate vb kontakt sporlardan uzak durmak gerekir. Denize yada havuza balıklama atlanması önerilmez. Basketbol, futbol gibi sporlar yapılırken de göze travma almamaya dikkat etmek gerekir.

Retina Yırtığı Tekrar Oluşabilir Mi?

Retinanın farklı alanlarında retina yırtıkları tekrarlayabilmektedir.

Gözünüzde Retina Yırtılması Olduğunu mu Düşünüyorsunuz?

Gözünüzde retina yırtılması belirtileri olduğunu düşünüyorsanız ve bu durumun hızlı bir şekilde retina dekolmanına dönüşebilme ihtimali de vardır. Bu sebeple uzun süredir retina hastalıkları konusunda pek çok çalışma ve tedavi yapmış göz hastalıkları uzmanı olarak en kısa sürede bir göz doktoruna başvurmanızı ısrarla tavsiye ediyorum.