Retina Dekolmanı Nedir? Retina Dekolmanı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Retina dekolmanı tam körlüğe ve hatta gözün sönmesine neden olabilecek çok ciddi bir göz hastalığıdır. Retina dekolmanının farklı tipleri vardır fakat en çok karşılaştığımız tipi yırtıklı retina dekolmanıdır. Bu yazımda genel olarak yırtıklı retina dekolmanı nedir, belirtileri, tanı yöntemi ve tedavi yöntemi ile ilgili bilgiler vereceğim.

Retina Dekolmanı Nedir?

Yırtıklı retina dekolmanı, gözümüzde görmeyi sağlayan retina tabakasının altında bulunan retina pigment epiteli (RPE) tabakasından bir retina yırtığı nedeni ile ayrılmasına  denmektedir. Retinada yırtılması oluştuktan sonra yavaş yavaş retina altına sıvı girmeye başlar. Retina tabakası alttaki tabakdan ayrıldığı andan itibaren retina hücrelerinde hasar başlar ve hızlı bir şekilde ilerler. Yırtıklı retina dekolmanı tespit edildiği zaman acil olarak ameliyat uygulanması gerekir.

Retina Dekolmanının Nedenleri Nelerdir?

Yırtıklı retina dekolmanın ana nedeni retina yırtılmalarıdır. Retina yırtılması açısından risk oluşturacak tüm durumlar retina dekolmanı açısından da risk oluşturur. Bu durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yüksek derece miyop olmak
• Retinada incelme alanları bulunması (lattice dejenerasyonu, salyangoz izi dejenerasyon vb)
• Diğer gözde retina yırtılması veya yırtıklı retina dekolmanı öyküsü olması
• Ailede retina yırtılması veya yırtıklı retina dekolmanı öyküsü olması
• Göze alınan travmalar

Retina Dekolmanı ile Karıştırılan Göz Hastalıkları Nelerdir?

Retina ayrılması anlamına gelen retina dekolmanı retina yırtılması ve maküla deliği ile halk arasında ismen karıştırılmaktadır. Aslında retina yırtılması, retina dekolmanının öncüsüdür. Retina yırtılmaları tedavi edilmezse yırtıklı retina dekolmanı gelişebilir. Maküla deliği ise çok farklı bir tablodur. Merkezi görmeyi sağlayan maküla bölgesinde hücrelerin bütünlüklerinin bozulması sonucu oluşan delikler maküla deliği olarak adlandırılırlar.

Retina Dekolmanı Belirtileri Nelerdir?

Retina yırtılması ilk oluştuğu zaman şimşek çakması, ışık çakması ve kurum yağması gibi uçuşmalar görme şikayetleri oluşur. Eğer retina yırtığı retina dekolmanına ilerlerse görme alanın bir kısmında karanlık bir alan oluşur. Görme noktası da retina dekolmanından etkilenirse hasta tüm görmesi kaybolur.

Retina Dekolmanı Nasıl Tespit Edilir?

Retina dekolmanı, damlalı göz muayenesi olarak adlandırılan göz bebeklerinin büyütülerek yapıldığı muayene sonrası tespit edilebilir.

Retina Dekolmanının Tedavisi Nedir?

Retina dekolmanının tedavisi cerrahidir ve en kısa sürede uygulanılması gerekir. Retina dekolmanı için uygulanan en güncel cerrahi vitrektomi veya diğer adıyla vitreoretinal cerrahidir. Bu ameliyatlar vitreoretinal cerrahi konusunda eğitim almış göz hastalıkları uzmanları tarafından gerçekleştirilir.

Retina Dekolmanı Ameliyatı

Retina dekolmanı için vitrektomi ameliyatı genel anestezi altında yapılmaktadır. Genel anestezi açısından riskli olan hastalara derin lokal anestezi ile de cerrahi yapılabilir. Hasta genel anestezi ile ameliyat edilirse bir gece hastanede kalır, derin lokal anestezi kullanılırsa ise aynı gün taburcu edilir. Retina dekolmanı ameliyatı ortalama 1-2 saat süren bir ameliyattır. Fakat dekolman alanının genişliği, dekolman oluşması ile ameliyat olana kadar geçen süre ve retina yırtığı sayısı arttıkça bu süre de uzayabilmektedir. Retina dekolmanı ameliyatı için vitrektomi yapılırken retina ayrıldığı yere tekrar oturtulur, retina yırtıkları lazerlenir ve retina yerinden tekrar ayrılmasın diye göz içine silikon yağı veya gaz doldurulur. Silikon yağı ile doldurulan gözler 2-3 ay sonra tekrar ameliyat edilerek silikon yağı gözden çıkarılır. Bazen silikon yağının gözde daha uzun süre kalmasını gerektirecek durumlar oluşabilir. Retina dekolmanı ameliyatı sonrası göze gaz verilirse hastanın tekrar ameliyat olmasına gerek olmaz. Gaz kendiliğinden kaybolur. Fakat hasta gözde gaz bulunduğu sürece uçağa binemez ve yüksek rakımlı yerlere çıkamaz. Retina dekolmanı ameliyatında göze gaz mı yoksa silikon yağımı verileceği retina yırtılmasının yerine, büyüklüğüne ve retinadaki hasara göre karar verilir.

Ameliyatın Riskleri Nelerdir?

Her ameliyatın olduğu gibi retina dekolmanı ameliyatının da riskleri vardır. Retina dekolmanı ameliyatı retina hastalıkları konusunda uzmanlaşmış doktorlar tarafından yapılırsa riskler en aza indirilmiş olur. Eğer hasta ameliyat olmazsa görmesini tamamen kaybedeceği için ameliyata ait riskler kabul edilebilir düzeydedir. Retina dekolmanın da ameliyattan sonra da riskler devam etmektedir ve bir süre sonra yeni yırtıklar gelişerek retina dekolmanı tekrarlayabilir. Bu retina yırtılmalarını erken fark edebilmek için ameliyatı yapan doktorun uygun gördüğü tarihlerde kontrole gitmek şarttır.

Ameliyatın Başarı Düzeyi Nedir?

Yeni nesil vitrektomi cihazları ile retina dekolmanı ameliyatının başarısı çok yüksek düzeylere çıkmıştır.

Ameliyat Sonrası Görme Düzeyi Ne Kadar Olmaktadır?

Retina dekolmanı ameliyatı sonrasında hastaların görme düzeyi retinadaki hasarın durumuna ve ameliyata kadar geçen süreye göre farklı düzeylerde olabilir. Erken dönemde retina dekolmanı ameliyatı yapılan hastalarda görme %100 seviyesine çıkabilmektedir.

Özet

Retina dekolmanı acil bir göz hastalığı olması sebebiyle en kısa sürede teşhis edilip tedavisi yapılmalıdır. Retina konusunda göz hastalıkları uzmanı olduğum 2015 yılından bugüne kadar geçen yıllar boyunca pek çok çalışma yaptım ve bu süre zarfında pek çok hastanın da sağlığına kavuşmasına yardımcı oldum.

Retina dekolmanı olduğunuzu düşündüren bir sebep varsa vakit kaybetmeden göz doktoruna muayene olmanızı tavsiye ederim.

Retina Dekolmanı Konusundaki Bilimsel Çalışmalarım

Başlık: Komplike olmayan regmatojen retina dekolmanı için kısa süreli silikon yağı tamponadlı primer vitrektomi (İngilizce aslından Türkçe’ye çevrilmiştir). doi: 10.1007/s10384-021-00833-9

Özet: Uluslararası yayınlanan International Ophthalmology dergisinde yayınlanan bu çalışmamıza 111 fakik (katarakt ameliyatı yapılmamış) göz ve 90 psödofakik (katarakt ameliyatı yapılmış) göz dahil edildi. Fakik gözlerde ortalama silikon tamponadı süresi 8.5 ve psödofakik gözlerde ise 8.3 haftaydı. İlk ameliyatta başarı oranı fakik grupta %93 ve psödofakik grupta ise %98 idi.  Görme keskinliği düzeyi 0.5’in üzerinde olan hasta oranı fakik gözlerde %81 ve psödofakik gözlerde ise %86 idi. Çalışmamızın sonuçlarına göre silikon yağının 8 hafta gibi erken bir sürede çıkarılması ile de anatomik ve fonksiyonel olarak iyi sonuçlar elde edildiği gösterilmiş oldu.

Başlık: Yırtıklı retina dekolmanı onarımı sonrası gelişen makula deliklerinin özellikleri ve yönetimi. (İngilizceden Çevrilmiştir) doi: 10.1007/s10384-021-00833-9

Özet: Uluslararası yayın yapan Japanese Journal of Ophthalmology dergisinde yayınlanan bu çalışmamızda Yırtıklı retina dekolmanı ameliyatı yapıldıktan sonra makula deliği gelişen hastaları inceledik.  Çalışmamıza yırtıklı retina dekolmanı cerrahisi sonrası makula deliği gelişen 23 göz dahil edildi. Yırtıklı retina dekolman cerrahisi sonrası gelişen makula delikleri daha zor kapanan ve hücre hasarının daha çok olduğu olgular olmalarına rağmen çalışmamızdaki hastaların görme keskinlikleri ameliyat sonrasında ameliyat öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde  artmıştır.