Hipermetrop (Yakını Görememe) Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Hipermetrop, ülkemizde ve dünyada görülen en yaygın görme kusurlarından biridir. Halk arasında “yakını görememe” olarak da bilinir. Hipermetrop kişiler, uzaktaki nesneleri net olarak görebilirken yakındakileri net göremezler.

Hipermetrop (Yakını Görememe) Nedir?

Hipermetropi, kornea ve mercekte kırılan ışıkların görme merkezinin arkasında odaklanması sonucunda oluşan ve yakını net görememeye neden olan bir göz hastalığıdır. Hipermetrop yaşla birlikte oluşabilse de büyük oranda çocukluk döneminde başlamaktadır. Hipermetrop olan kişilerde göz yuvarlağı yeteri kadar büyüyemez ve normal kişilere göre daha küçüktür. Yakını görmede sıkıntı yaşayan, yani hipermetrop olan kişiler genel olarak; bir şeyler okurken harf veya satırları kaydırdıklarını ve harflerin iç içe geçmiş gibi olduğunu söylemektedirler.

Hipermetrop hastaları; uzun süreli okuma ve bilgisayar kullanımı sonrasında göz çevrelerinde ve başlarında ağrı oluştuğundan şikayet ederler.

Belirtileri

Hipermetropi belirtileri, genellikle yakın mesafedeki nesneleri net görememe şikayetiyle fark edilmektedir. Fakat bu durum her kişide aynı şekilde görülmeyebiliyor.

Hipermetropi hafif seyrettiğinde gözün uyumlaması sayesinde belirtiler fark edilmeyebilir. Ancak uzun süreli odaklanma, kitap okuma, yazma veya bilgisayar kullanımı gibi yakın görme sırasında sıkıntı yaşanmaktadır.

Hipermetrop belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Yakındaki nesneleri / objeleri bulanık görme,
• Net görmek için gözleri kısma ihtiyacı,
• Uzun süre okumak, yazmak, bilgisayar kullanmak gibi yakın mesafe işlerinde göz yorgunluğu ve baş ağrısı,
• Gözlerde yanma, batma veya ağrı hissi,
• Gözlerde ve göz kapağı kenarlarında kızarıklık, zaman zaman sulanma,
• Sık sık göz kırpma,
• Odaklanmada zorluk (özellikle yakına odaklanırken),
• Gece görüşünde bulanıklık sayılabilir.

Nedenleri

Normalde kornea ve göz merceği, ışığı retinanın tam üzerine düşürecek şekilde kırmalıdır. Ancak göz küresinin normalden daha kısa olması, korneanın yeterince kavisli olmaması ya da ışığın göz içinde fazla kırılması gibi durumlarda görüntü retinanın arkasında odaklanır ve özellikle yakındaki nesneler bulanık görülür.

Bu durum, çoğunlukla gözün anatomik yapısındaki farklılıklardan ve zamanla oluşan değişikliklerden kaynaklanır.

Hipermetropinin başlıca nedenleri şu şekilde sıralarız:

• Göz küresinin normalden kısa olması: Gözün önden arkaya uzunluğu beklenenden kısadır, bu nedenle ışık retina üzerine değil arkasına düşer.
• Korneanın yeterince kavisli olmaması (daha düz olması): Kornea, ışığı retinaya yönlendirecek şekilde eğimli olmalıdır. Korneanın düz olması, ışığın retinanın arkasında odaklanmasına neden olur.
• Göz merceğinin kırma gücünün yetersiz kalması: Mercek, ışığı yeterince kıramazsa görüntü yine retinanın arkasında odaklanabilir.
• Genetik faktörler: Hipermetropi aile bireylerinde de varsa kalıtsal geçiş söz konusu olabilir.
• Yaşa bağlı değişiklikler: Yaş ilerledikçe gözün kırma sistemi ve odaklama kapasitesi değişebilir, bu da hipermetropiye eğilimi artırabilir.

Teşhisi (Tanısı)

Hipermetrop teşhisi, genellikle kişinin yakını net görememe şikâyetiyle göz doktoruna başvurmasının ardından yapılan ayrıntılı göz muayenesi ve çeşitli optik testler sonucunda konulur. Bu süreçte sadece görme netliği değil, gözün anatomik yapısı ve görme işlevi de değerlendirilir. Özellikle görme keskinliği testleri ile refraksiyon ölçümleri, hipermetropinin varlığını ve derecesini belirlemede temel rol oynar. Ancak bazı kişilerde hipermetropi hiçbir belirgin şikâyete yol açmayabilir ve farklı bir göz şikâyeti nedeniyle yapılan muayene sırasında tesadüfen saptanabilir.

Hipermetrop Tanısında Kullanılan Testler

• Refraksiyon testi: Işığın retinaya odaklanma durumu değerlendirmektedir.
• Görme keskinliği testi: Uzak ve yakın mesafe netliği ölçülmektedir.
• Retinoskopi: Retinaya yansıtılan ışık yardımıyla odaklanma hataları belirlenmektedir.

Tedavisi

Hipermetrop tedavisinde gözün ışığı doğru şekilde odaklayarak net bir görüş sağlaması amaçlanmaktadır. Hafif hipermetroplar (numarası fazla olmayan) sadece takip edilir. Bazı durumlarda da sadece şikayet olan belirtileri ortadan kaldırmak için düzeltme yapılmaktadır.

Hipermetrop tedavisi sırasında; hastanın yaşına, hipermetropinin derecesine ve yaşam tarzına uygun olacak şekilde farklı tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir. Gözlük ve kontakt lensler, hipermetrop tedavisinde genellikle ilk tercih edilen ve başvurulan yöntemlerdir. Bu iki yöntemin yanında No-Touch Lazer ve LASİK gibi cerrahi seçeneklerde vardır.

No-Touch Lazer ve LASİK tedavileri hakkında detaylı bilgiyi için:

• No Touch Lazer Nedir? No Touch Lazerin Uygulanışı ve Sonrası
• LASİK Göz Ameliyatı Nedir? LASİK Yöntemi Kimler için Uygundur? yazılarımda bulabilirsiniz.

Tedavi yöntemlerinin kendine göre avantajları dezavantajları bulunduğundan herkes için uygun olmayabilir. Hipermetropi tedavisinde hangi yöntemlerin uygulanabileceğine göz hastalıkları uzmanı (göz doktoru) tarafından yapılan detaylı muayene sonucunda karar verilebilir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Hipermetrop gözlüğü sürekli takılmalı mı?

Hipermetrop gözlüğünün sürekli takılıp takılmayacağı konusunda gerekli bilgiyi, hastanın durumuna göre muayeneyi yapan göz doktoru verir.

Hipermetropide hangi mercek kullanılır?

Hipermetropinin düzeltilmesinde, ışığı retinaya doğru odaklayan ince kenarlı (dışbükey) mercekler kullanılır. Aynı optik etkiyi sağlayan kontakt lensler de tercih edilebilir.

Hipermetrop Zamanla Düzelir mi?

Çocuklarda hafif derecede olan hipermetrop, zaman içinde göz yapısındaki değişmeyle beraber düzelebilmektedir. Yetişkinlerde ise genellikle kalıcı olmakta ve zaman içinde dahada artmaktadır.

Hipermetropi ile 40 yaşından sonra oluşan yakını görme problemi (presbiyopi) aynı şey midir?

Hipermetropi ve presbiyopi günlük hayatta sıkça karıştırılan, ancak temelde farklı nedenlerle ortaya çıkan iki ayrı görme problemidir. Hipermetropi genellikle çocukluk ya da genç erişkinlik döneminde başlar; gözün ön-arka çapının kısa olması veya kornea ve göz merceğinin kırma gücünün yetersizliği nedeniyle görüntü retinanın arkasına düşer. Bu nedenle hem yakın hem de bazen uzak görme etkilenebilir ve genç yaşlarda göz içi merceğin uyum yeteneği sayesinde uzun süre fark edilmeden tolere edilebilir. Presbiyopi ise bir hastalık değil, yaşlanmanın doğal bir sonucudur; genellikle 40’lı yaşlardan sonra göz içi merceğin esnekliğini kaybetmesine bağlı olarak ortaya çıkar ve temel sorun yakını net görememedir. Özetle hipermetropi gözün yapısal özellikleriyle ilişkili, her yaşta görülebilen bir kırma kusuru iken; presbiyopi yaşa bağlı gelişen, herkesin kaçınılmaz olarak karşılaştığı fizyolojik bir süreçtir