Akıllı Lens (Mercek) Nedir? Akıllı Lens (Mercek) Ameliyatı

Akıllı lens olarak da adlandırılan multifokal ve trifokal lensler, uzun süredir katarakt ve görme kusurlarının tedavisinde kullanılmaktadır. Son yıllarda geliştirilen EDOF (genişletilmiş odak derinliği) lenslerde akıllı mercek sınıfında incelenmektedir. Bu yazımda akıllı lens (mercek) nedir, hangi göz hastalıklarında ve kimlere uygulanır sorularına cevaplar bulacaksınız.

Akıllı Lens (Mercek) Nedir?

Akıllı mercekler olarak adlandırılan multifokal, trifokal (3 odaklı) ve EDOF lensler hastanın kendi göz merceği alındıktan sonra göz içerisine yerleştirilen ve hastaları uzak ve yakın gözlük kullanımından kurtarmayı amaçlayan lenslerdi. Akıllı mercekler sanıldığının aksine kamera gibi kendi kendine bakılan noktaya odaklama veya büyütme yapan mercekler değildir. Akıllı mercek ismi de zaten ilk olarak Türkiye’de kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye’den sonra başka ülkelerde de “Smart Lenses” ismi ile hastalara anlatılır olmuştur. Göz doktorları arasında ise bu lensler “Premium Lensler” olarak adlandırılmaktadır.

Akıllı Lens (Mercek) Kullanım Amacı

Akıllı lenslerin ya da Premium lenslerin amacı 45-50 yaş üzerinde uzak ve yakın için gözlük kullanan hastaların gözlük ihtiyacını en aza indirmektir. Bu mercekler ayrıca katarakt ameliyatı yapılması gereken hastalara katarakt ameliyatı esnasında da takılabilir. Aslında katarakt ameliyatı ile akıllı mercek ameliyatı temelde bakıldığında aynı ameliyatlardır. Akıllı mercek ameliyatını katarakt daha gelişmeden göz merceğinin alınması ve akıllı mercek takılması olarak düşünebiliriz. Katarakt ameliyatında da kataraktlı göz merceği alınıp yerine akıllı mercek takılır.

Katarakt hakkında detaylı bilgyi “Katarakt Nedir? Katarakt Belirtileri ve Tedavisi” yazımda bulabilirsiniz.

Akıllı mercek ameliyatı 20-35 yaş arası çok aşırı yüksek gözlük numarasına sahip olan ve lazer ile gözlükten kurtulma (göz çizme) ameliyatlarına uygun olmayan hastalara yapılan fakik göz içi mercek ameliyatı ile karıştırılabilmektedir. Bu iki ameliyat birbirlerinden tamamen farklı ameliyatlardır. Fakik göz içi mercek (lens) ameliyatında akıllı mercek ameliyatından farklı olarak gözün kendi merceği alınmadan göz merceğinin üzerine ikinci bir mercek yerleştirilir.

Akıllı Lenslerde (Merceklerde) Yenilikler

Akıllı mercekler göz hastalıklarında en hızlı gelişen alanlardan biridir. Bu alanda son yenilikler ise EDOF mercekler ve spiral yapılı trifokal lenslerdir. Ayrıca şuan araştırma aşamasında olan birçok farklı lens dizaynı da mevcuttur.

Hangi Göz Kusurlarında Kullanılır?

Akıllı mercek esas olarak hipermetropi, presbiyopinin ve bunlara eşlik eden astigmatizmanın tedavisinde kullanılır. Bu mercekler ile presbiyopiye eşlikeden küçük derecelerde miyopi de tedavi edilebilir. Fakat yüksek derece miyoplara bu mercekler uygun değildir.

Kimlere Uygulanabilir?

Yaş grubu olarak değerlendirdiğimizde akıllı mercekler çocuk yaş grubu hariç katarakt ameliyatı yapılan hastalara veya 45-50 yaş üstü yakın ve uzak gözlüklerden kurtulmak isteyen hastalara uygulanabilir. Fakat bu ameliyatın yapılacağı kişilerde keratakonus, yaşa bağlı sarı nokta hastalığı, şeker hastalığına bağlı göz kanamaları (diyabetik retinopati), retina damar tıkanıklıkları, retina altında sıvı birikimi (SSR ve diğer retina ödemi sebepleri) hastalıkları olmamalıdır. Ayrıca yapılacak uygunluk testlerinde kişinin gözünün merceğe uygun çıkması gerekir.

Sarı nokta hastalığı hakkında detaylı bilgiyi “Sarı Nokta Hastalığı Nedir? Sarı Nokta Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi Nedir?” yazımda katarakt ameliyatı için ise “Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır? Ameliyatın Riskleri ve Sonrası” yazımda bulabilirsiniz.

Akıllı Mercek Türleri Nelerdir?

Multifokal Mercekler

Multifokal mercekler ilk kullanılmaya başlanan akıllı mercek türüdür. Uzak ve yakını düzeltirken orta mesafeyi düzeltmez. Bu mercekler günümüzde çok kullanılmamaktadır.

Trifokal Mercekler

Trifokal mercekler yakın, orta ve uzak mesafelerde gözlüksüz görüş sağlamaktadır. Günümüzde en sık kullanılan akıllı mercek türü trifokal merceklerdir. Trifokal mercekler yapılarında çok sayıda halka içerir. Bu halkaların hepsinin ışığı farklı odaklara yönlendirmesi sayesinde yakında 35 cm’den itibaren net görüş sağlarlar. Fakat yine aynı halkalar nedeniyle özellikle gece araba kullanırken ışık saçılmalarına neden olurlar.

EDOF Mercekler

EDOF (Extended Depth of Focus) kısaltması Genişletilmiş Odak Derinliği anlamına gelmektedir. EDOF lensler yapılarında halka içermezler ve özel dizaynları sayesinde yakın, orta ve uzak mesafelerde gözlüksüz görüş sağlarlar. Bu merceklerde halka yapısı olmadığı için ışık saçılmasını çok az yaparlar. Fakat yakını 35 cm’den değil 45 cm’den itibaren gözlüksüz görmeyi sağlarlar.

Torik Mercekler

Torik mercekler astigmatı düzelten merceklerdir. Tüm akıllı mercek türlerinin torik formları da mevcuttur. Eğer hastanın korneal astigmatı 1.00 derecenin üzerindeyse torik formda bir mercek kullanmak gerekir.

Akıllı Lens (Mercek) Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Akıllı lens ameliyatı teknik olarak katarakt ameliyatı ile birebir aynıdır. Bu ameliyatlar fakoemülsifikasyon tekniği ile FAKO cihazları kullanılarak yapılır.

Akıllı lens ameliyatının yapılışı hakkında daha detaylı bilgiyi “Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır? Ameliyatın Riskleri ve Sonrası” yazımda bulabilirsiniz.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Akıllı lens (mercek) ameliyatı sonrası hastaların iyileşme sürecini sorunsuz geçirmesi için;

• Doktorlarının reçete ettiği göz damlalarını düzenli ve aksatmadan kullanmalılar.
• Ameliyattan sonra 24 saat kadar mümkün olduğunca sırt üstü pozisyonda yatmalılar.
• İlk 3-4 gün boyunca öne doğru eğilmekten kaçınmalı ve göz içi basıncını artırabilecek hareketlerden uzak durmalılar.
• Ameliyattan sonraki ilk iki gün duş almamalılar ve iki hafta boyunca deniz, havuz, hamam, sauna gibi ortamlardan uzak durmalılar.
• Özellikle ilk bir ay boyunca gözleri ovuşturmaları kesinlikle önerilmez.

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)